Jeanne Dielman, quai du commerce 23, 1080 Bruxelles - Chantal Akerman (1975)

Eindelijk deze film eens gezien en dus een gat in mijn cultuur weggewerkt.

Haast 2 maanden geleden opgenomen dus het werd tijd om hem te bekijken, want binnen enkele dagen zou hij weg zijn.
't Is wel een stevige zit; ruim 3 uur (vandaar ook in 2x bekeken, heb 's avonds niet meer het nodige uithoudingsvermogen blijkbaar).
Het was schijnbaar de eerste langspeelfilm van een piepjonge Chantal Akerman.

Jeanne Dielman (Delphine Seyrig) woont met haar nog naar school gaande puberzoon (een aanvankelijk niet-herkende Jan Decorte) in een appartement op het in de titel vermelde adres. De hele film lang zijn we getuige van enkele dagen in hun (en vooral haar) leven. De film is een aaneenschakeling van banale, alledaagse, routineuze maar intieme scènes waarbij de personage hoofdzakelijk in profiel of vooraanzicht worden gefilmd, steeds vanuit een vast camerastandpunt.

Het grootste "dramatische" element in de film, zijn de bezoeken van klanten van Jeanne, die op weekdagen, als haar zoon naar school is, mannelijk (betaald) bezoek ontvangt. Daarnaast komt er ook nog een andere dame geregeld eens een baby afzetten waar Jeanne dan op let, zodat zij (wellicht) wat boodschappen kan doen.

Jeanne is al 6 jaar weduwe en lijkt daarin berusting te hebben gevonden; ze is niet op zoek naar een partner, hoezeer sommige anderen (waaronder haar in Canada levende zus) het ook zouden willen.
Er worden in de film amper emoties getoond, zelfs niet tussen moeder en zoon; Jeanne lijkt alles onder controle te hebben en haar hele bestaan lijkt wel minutieus geregeld of op orde (consequent lichten aan en uit doen, spullen op hun plek zetten enz.).

Alleen helemaal op het einde komt er een climax; mogelijk moet alle opgebouwde spanning er toch eens uit, wat dan op dramatische manier gebeurt. Maar daarna wordt alles weer rustig of berust Jeanne in wat er gebeurde, kan ook.
Zou het door de hele film durende blauwe flikkerende licht dat van buiten naar binnen schijnt ((kapotte?) lichtreclame?) er ook voor iets tussen zitten. Mij stoorde het in alle geval al redelijk snel.  

De film werd een paar jaar geleden in Engeland uitgeroepen tot allerbeste film ooit. Mijn cinematografische kennis is veel te beperkt om het daar eens of oneens mee te zijn. De film is een oefening in zelfbeheersing lijkt me. Ruim 3 uur naar vooral stilstaande/stilzittende mensen kijken, hoe kunstzinnig het ook mag zijn, het is niet iedereen gegeven, maar dat hoeft dan ook niet per se een criterium te zijn om als recensent een film goed of slecht te bevinden.
Wat me ook opviel: de vele vrouwen op de aftiteling die een belangrijke rol speelden bij de totstandkoming van de film.

Wel leuk: herkenbare zaken zoals een pot Luikse siroop, de bus afwasmiddel op het aanrecht of sommige Brusselse straten. Ik woon per slot van rekening kortbij de buurt waar de film zich afspeelt.
Vreemd wel: het postnummer in de titel is dat van Molenbeek, terwijl het adres toch wel degelijk binnen de vijfhoek ligt. Mogelijk zijn de postgrenzen (de gemeentegrenzen zou me toch sterk lijken) intussen verschoven t.o.v. 50 jaar geleden?

Vandaag dan van het mooie weer en wat boodschappen geprofiteerd om eens tot aan het gebouw in kwestie te wandelen. Had bovendien het geluk dat er iemand buitenkwam net toen ik de namen op de deurbellen aan het bekijken was, zodat ik kon binnenglippen.
De brievenbussen van in de film zijn er nog steeds en het lijkt me dat de tegels op de muren in de gang ook nog dezelfde zijn. De lift daarentegen is gemoderniseerd.
Was wel tof om daar eens binnen te gaan, want door het gefumeerde glas is het van buiten niet mogelijk om naar binnen te turen.